English

De Morgen 15.01.2005

(Vier sterren)

Het gemak dat de term 'minimal music' je als luisteraar lijkt te beloven, is slechts schijn. Zoveel is wel duidelijk na het concert dat Champ d’Action en het Nederlandse slaande collectief Slagwerkgroep Den Haag donderdagavond in deSingel deelden.

Op de recente werken "Simultaneous Progressions" en "Automatic Music" van Tom Johnson na, waarvan vooral het eerste uit de band sprong, stonden dan ook louter hardcorewerken uit de beginperiode van de minimal music op het programma, toen zelfs Glass nog streng in de leer was. Zijn "One + One", voor twee handen en een versterkt tafelblad, waarop een lange ketting van oereenvoudige, ritmische figuurtjes ten beste werden gegeven, representeert in zekere zin de essentie van minimal: concentratie op zo weinig mogelijk muzikale parameters, in functie van duidelijkheid, volgbaarheid en een prettige soort trance. Zijn "Music in Contrary Motion", door Peter Swinnen van een zetting voor ensemble voorzien, had je zonder naar de datum te kijken zeker als epigonisme bestempeld, groot als de afschuw is die we van de koopman Glass van de laatste kwarteeuw hebben. Foutje, 1969 zegt de partituur. Dat betekent 'vintage minimal', en bewondering voor wat de man ooit betekend heeft.

Twee opvallende krachtlijnen liepen doorheen dit concert. Ten eerste de voortreffelijke kwaliteit van de uitvoeringen. Je kunt zeggen dat de technische eisen van deze muziek eveneens minimaal zijn, maar dat klopt maar in enge zin: de genoemde trance en de noodzaak van totale ritmische harmonie binnen een ongenadig (want naakt) kader, maken de liveuitvoering van deze muziek tot een hachelijke onderneming. Precies daarom leverden de mensen van Champ d’Action en Slagwerkgroep Den Haag zo’n bewonderenswaardige prestatie. Quasimechanische exactheid, maar met een polsslag. Uiteraard kwam dat het best tot uiting in "Music for Mallet Instruments" van Steve Reich, die in zijn relatief dichte texturen vaak een kleurrijke en vriendelijke atmosfeer weet te scheppen.

Een tweede krachtlijn was de kwaliteit van de soms verguisde Blauwe Zaal voor deze muziek. Merkwaardig genoeg waren het vooral de niemendallen voor percussie, "Wake for Charles Yves" en "Hocket for Henry Cowell" van James Tenney, die je daarop wezen.

De geprojecteerde minimale films "Wavelength" van Michael Snow en "Five Acts on a Screen" van nestor Mark Verstockt moesten je extra onderdompelen in de kinderjaren van minimal. Dat lukte maar ten dele. Al is het de vraag of je iets gedateerd kunt vinden als je het niet hebt weten ontstaan.

Tot slot nog dit. Slagwerkgroep Den Haag, met zijn in de wereld unieke instrumentencollectie, blijkt in Nederland zijn subsidies kwijt te zijn. Hoe goed moet je eigenlijk zijn in wat je doet?

Rudy Tambuyser