English

Einstein on the Beach recensie

De Standaard - 4 oktober 2008

Glass op zijn krachtigst

Antwerpen - De legendarische opera 'Einstein on the beach' kreeg in de versie van Collegium Vocale en Champ d'Action een kolkende uitvoering.

Het lijken misschien onwaarschijnlijke partners: een koor dat uitblinkt in oude muziek en een ensemble dat gespecialiseerd is in de meer avant-gardistische hedendaagse stromingen. Maar voor een programma rond de klassieker van de minimal music bleken het Collegium Vocale en Champ d'Action de perfecte combinatie van vocale en instrumentale precisie.

Het resultaat was een bijzonder intens, gedreven en strak concert, waarin beide ensembles als een goed gesmeerde machine roekeloos door de verraderlijke bochten van Glass' partituur raasden.

Maar voor de energieke en hevige Glass aan de beurt was, kwam eerst een klein drieluikje dat de sensuele, zachte kant van de minimal music in de verf zette. Het Collegium Vocale spreidde zich in een grote kring rond het publiek voor de haast eindeloze canon A rose is a rose is a round van James Tenney. Ontroerend eenvoudige muziek en prachtig gezongen - het was dan ook een plezier om dit werk tweemaal (in lichtjes variërende versies) te horen.

Tussen beide uitvoeringen zat Proverb van Steve Reich geklemd, voor vijf zangers, twee elektrische orgels en twee vibrafoons. De solisten van het Collegium Vocale zaten met dit werk bijna op vertrouwd terrein, want in Proverb laat Reich zijn fascinatie voor de middeleeuwse muziek van Perotinus zo de vrije loop, dat dit eigenlijk verkapte oude muziek in een hedendaags kleedje is. Niet de beste Reich, wel de meest toepasselijke keuze voor de musici van dit ensemble.

De opera Einstein on the beach was voor Glass het culminatiepunt van zijn radicale minimalistische periode. Hij heeft van dit mammoetwerk (een integrale uitvoering duurt bijna vijf uur - dit concert selecteerde daar een dik uur muziek uit) dan ook een ambitieus statement gemaakt, dat zowel de meest geraffineerde als de krachtigste kanten van zijn stijl in de verf zette.

De muziek gaat bij momenten razendsnel, in een voortdurende stroom van noten. Dat goed brengen is een kwestie van egaal, nauwkeurig en zonder de minste twijfel te spelen.

En dat deden de muzikanten: de elektrische orgeltjes ratelden onvermoeibaar door, de violiste Gudrun Vercampt ploegde onwankelbaar door de gebroken akkoorden en toonladders en de zangers van het Collegium Vocale combineerden perfecte timing met een heerlijk heldere koorklank.

De dirigent James Wood koos voor een wel bijzonder snel tempo in Trial 1, allicht om de scène in deze concertante uitvoering meer vaart te bezorgen. In Spaceship had het volume gerust nog wat hoger gemogen om de beukende kracht van de muziek wat extra punch te geven, maar dat deed niets af aan de prestatie: de uitvoering was er niet minder kolkend om.

Zowel in de intiemere Knee plays als in de twee grote scènes uit Einstein kregen we modeluitvoeringen te horen, die voor geen enkele internationale concurrent moesten onderdoen.

Collegium Vocale en Champ d'Action o.l.v. James Wood.

Werk van Tenney, Reich en Glass. Gehoord op 2/10 in De Roma in Antwerpen.