ChampdAction Logo

De Morgen 4.10.2005

KLASSIEK - FESTIVAL VOOR NIEUWE MUZIEK TRANSIT IN LEUVEN (Vier sterren)

Van menselijk tot al te menselijk

Het driedaagse Transit, een Leuvens festival voor nieuwe muziek, kon de vinger moeilijk beter aan de pols houden : 26 uitgevoerde componisten van wie 18 na 1960 zijn geboren, met Daan Janssens (°1983) als Benjamin en Lucien Goethals (° 1931) als nestor. Vijf eigen compositie-opdrachten (Van Parijs, Rathé, Coppens, Raes en Mariën) en nog heel wat andere premières. Een centrale rol in het slotconcert door Champ d'Action en kregen zondag de muzikale robots van Godfried-Willem Raes.

Die kregen ze niet alleen in zijn eigen TransiTrance maar ook in de stukken van Clarence Barlow (waarvan Septima de facto zijn première beleefde) en Karlheinz Essl. TransiTrance volgde zijn beproefde recept : de bewegingen van Moniek Darge en Raes sturen via sensoren en software de robots, die uitsluitend akoestische geluiden voortbrengen. De robots zijn mooi en klinken mooi, hebben iets Panamarenko-achtigs. Het verschil is : ze wérken, wat tegelijk hun sterkte en hun poëtische zwakte is. Raes' bedoeling om het reproductieve, fysiek virtuoze en lineaire van de traditionele muziek te doorbreken lijdt trouwens onder het evengoed ambachtelijke karakter van zijn technische hoogstandjes. Barlow en Essl gebruiken de machinerie expliciet als machinerie, niet als een bevrijdend verlengde van het lichaam. Barlows pianopartijen mogen voor een mens ook niet realiseerbaar zijn, ze klinken ook niet alsof ze die wens koesteren. Bij Essl verschaffen de robots een klankbord voor improvisatie, met menselijke interactie en dus geheugen als studieobject.

De menselijke ledematen kwamen nog het meest aan het woord in de ouverture, The Blue Cloak van Mark Applebaum, en de uitsmijter Volo Solo van Cornelius Cardew. Applebaum was zelf solist in wat hij een 'concerto' noemde voor het door hemzelf uit rommel en live electronics gebouwde instrument 'Mouseketier'. Bijzonder sluw geschreven, virtuoos, verbeeldingsrijk en inderdaad sterk concertant, maar nagenoeg zonder climaxwerking. Een akoestische vlek waarin het prettig verdrinken is, maar die het nochtans dankbare fenomeen 'tijd' haast compleet veronachtzaamt. Cardews Volo Solo waarin Champ d'Action de kroon op een avond schitterend ensemblespel zette, was het best denkbare contrapunt voor het robotwerk. Opgedragen aan de grens, hoogst virtuoos, fundamenteel onhaalbaar. Menselijk, zegt Cardew. Al te menselijk, zegt Raes wellicht.

© 2004-2024 ChampdAction